Kí sự Dân IT làm mộc - Bài #2: "Binh Khí Phổ" của Thợ Mộc - Phân loại theo Quy trình

Chào 500 anh em, tiếp nối mạch kí sự Dân IT làm mộc, sau khi đã có "mindset" đúng ở bài 1, hôm nay chúng ta sẽ cùng "điểm danh" kho vũ khí của một người làm mộc.

Quên những cách phân loại phức tạp đi. Cách dễ hiểu nhất là phân loại dụng cụ theo quy trình làm ra một sản phẩm, từ lúc nó còn là tấm gỗ thô cho đến khi thành hình. Một quy trình cơ bản gồm 5 bước: Đo & Dấu -> Sơ chế & Cắt phá -> Tạo hình & Cắt tinh -> Lắp ráp & Ghép nối -> Hoàn thiện.

1. Nhóm 1: Đo lường & Vạch dấu - Giai đoạn Lên kế hoạch chi tiết

"Đo hai lần, cắt một lần" là chân lý. Sai ở bước này, toàn bộ công đoạn sau đều vô nghĩa.

• Công cụ cốt lõi:
  • Thước dây, Thước ke vuông: Ke vuông cực kỳ quan trọng để đảm bảo góc 90 độ. Hãy mua một cây tốt.
• Công cụ nâng cao:
  • Dao vạch dấu (Marking Knife): Cho đường vạch sắc nét và chính xác hơn bút chì, vì nó cắt vào thớ gỗ thay vì chỉ vẽ lên trên.
  • Dưỡng lấy dấu (Marking Gauge): Để vạch những đường song song với cạnh gỗ một cách hoàn hảo.

2. Nhóm 2: Sơ chế & Cắt phá - Giai đoạn Làm phẳng, làm thẳng

Gỗ mua về thường không phẳng, không thẳng. Bước này là để tạo ra những phôi gỗ chuẩn.

• "Bộ Ba Thần Thánh" cho gỗ tự nhiên:
  • Máy thẩm (Jointer): Nhiệm vụ: tạo ra một mặt phẳng và một cạnh thẳng vuông góc. Đây là bước tạo "chuẩn".
  • Máy bào cuốn (Thickness Planer): Nhiệm vụ: bào mặt còn lại song song để tấm gỗ có độ dày đồng nhất.
  • Cưa bàn (Table Saw): Nhiệm vụ: xẻ cạnh còn lại song song, tạo ra một tấm gỗ có chiều rộng đồng nhất.
• Công cụ cắt phá:
  • Cưa đĩa cầm tay (Circular Saw): Dùng để cắt ngang các tấm gỗ lớn, hoặc cắt phá gỗ thô.

3. Nhóm 3: Tạo hình & Cắt tinh - Giai đoạn Công đoạn chính

Từ những tấm gỗ đã được sơ chế, đây là bước tạo ra các chi tiết của sản phẩm.

• Cưa bàn (Table Saw): Vẫn là nó, trái tim của xưởng mộc. Bây giờ nó dùng để cắt tinh các chi tiết đến kích thước cuối cùng.
• Cưa góc/Cưa trượt đa góc (Miter Saw): "Ông vua" của việc cắt ngang và cắt góc chính xác.
• Cưa lọng (Jigsaw) & Cưa lọng chỉ (Scroll Saw): Chuyên gia cắt đường cong.
• Máy phay (Router): "Con dao Thụy Sĩ" của ngành mộc. Gắn các loại mũi phay khác nhau, nó có thể bo cạnh, tạo rãnh, soi chỉ, làm mộng...
• Đục (Chisels): Dụng cụ thủ công kinh điển để tạo mộng, làm sạch các góc vuông mà máy móc không thể với tới.

4. Nhóm 4: Lắp ráp & Ghép nối - Giai đoạn Lắp ráp

Ghép các chi tiết lại với nhau.

• Công cụ giữ:
  • Kẹp (Clamps): "Bạn không bao giờ có đủ kẹp".
  • Ê tô bàn (Vise): "Cánh tay thứ ba" của bạn, giữ chặt chi tiết gỗ để bạn rảnh tay thao tác.
• Công cụ ghép nối:
  • Máy khoan/vặn vít, Keo dán gỗ, Vít...

5. Nhóm 5: Hoàn thiện - Giai đoạn Tút tát vẻ ngoài

Bước "mặc áo" cho sản phẩm, quyết định vẻ đẹp và độ bền.

• Máy chà nhám (Sanders): Máy chà nhám quỹ đạo ngẫu nhiên (Random Orbit Sander) là lựa chọn đa dụng và hiệu quả nhất cho người mới.
• Giấy nhám (Sandpaper): Chà nhám tuần tự qua các cấp độ grit (ví dụ: 80, 120, 180, 240...) là chìa khóa để có bề mặt mịn màng.
• Vật liệu hoàn thiện: Dầu lau gỗ, Sơn PU, Sáp...

Hi vọng với sơ đồ này, anh em đã có một bức tranh toàn cảnh về thế giới dụng cụ. Ở bài tiếp theo, chúng ta sẽ đi vào một vấn đề rất "đau ví" và cần nhiều phân tích: "Săn" đồ nghề - Mới hay Cũ, Rẻ hay Xịn?.